Kenapa kita orang
N.Sembilan lupa jasa keturunan orang Asli yang telah meneroka dan mentadbir
kerajaan Negeri Sembilan dalam suasana harmoni selama lebih 482 tahun iaitu
dari tahun 1475 hingga tahun 1957?
Sebagai orang
N.Sembilan yang beragama Islam kita sepatutnya banyak berterimakasih yang
pertama kepada Allah, kemudian kepada Nabi kita, kemudian kepada kedua ibu bapa
kita dan kemudian kepada pemerintah yang berjasa. Dan paling banyak berjasa di
N.Sembilan, yang meneroka N.Sembilan yang memberi perlindungan kepada Sultan
Mahmud Shah , Sultan terakhir memerintah Melaka setelah dijajah Portugis ialah
keturunan orang Asli dari Negeri Sembilan iaitu dari Rembau.
Negeri Sembilan
hanya terbentuk secara rasmi pada tahun 1885.
Semasa zaman
kesultanan Melaka yang ada ialah kerajaan Rembau, bukan kerajaan Negeri
Sembilan.
Kalau hari-hari
media meminta rakyat mengenang jasa kerajaan yang memerintah selama 55 tahun
sejak tahun 1957, apa salahnya media meminta orang Negeri Sembilan, khususnya
orang Rembau mengenang jasa mereka yang jauh lebih lama memerintah jajahan
Rembau dan Negeri Sembilan iaitu hampir 500 tahun, yang ramai keturunan mereka
masih ada hingga ke hari ini.
Atau orang Negeri
Sembilan sendiri, khususnya orang Rembau, tidak tahu sejarah Negeri Sembilan,
tidak tahu sejarah Rembau, tidak sayangkan tempat kelahiran mereka sendiri?
482 tahun
keturunan orang Asli ini mentadbir N.Sembilan tiada masalah tanah terbiar,
rumah terbiar , rakyat semua ada tanah dan rumah sendiri , kenapa kini masalah
tersebut semakin berleluasa?
TRADISI ADAT PERPATIH SEMAKIN TERPINGGIR
Setelah beberapa kurun adat perpatih ini diamalkan di Negeri
Sembilan, zaman mutaakhir ini kita dapati ianya semakin dilupakan terutama
generasi baru yang lahir di sekitar tahun 60-an ke atas.
Rata-rata anak watan Negeri Sembilan yang berumur 30 tahun
ke bawah tidak memahami adat perpatih, mereka hanya tahu menyebut nama sahaja
tetapi inti pati dan pengajarannya tidak diketahui secara mendalam.
Profesor Madya Norhalim Ibrahim membuat kesimpulan bahawa
kaum perempuan Negeri Sembilan tidak lagi menjaga dan mengambil berat kepada
rumah pusaka dan sawah padi yang menjadi tonggak kekuatan adat perpatih.
Di antara sebab-sebab musnahnya tulang belakang adat
perpatih di Negeri Sembilan adalah disebabkan oleh beberapa faktor iaitu amalan
demokrasi moden dalam pemilihan pemimpin atau ketua dalam perundangan dan
pentadbiran birokratik telah mencabar sistem politik tradisi Negeri Sembilan yang
bersandar kepada “bulat air kerana pembetung, bulat kata kerana muafakat.”
Peranan buapak dan datuk lembaga menjadi tidak penting
dengan adanya ketua kampung, penghulu, pegawai daerah dan wakil rakyat.
Rujukan :
Sejarah Rembau
1475 - Batin
Sekudai dilahirkan
1490 - Batin
Sekudai berkahwin
1490an- Datuk Leteh, pembesar Minangkabau sampai ke
Rembau menetap di Kampung Relong.
1497 - 1. Datuk
Bungkal binti Batin Sekudai dilahirkan di Kampung Relong
2.
Datuk Bungkal diambil oleh Datuk Leteh sebagai anak angkat
1498 – 1500 - Tun
Zainal Abidin bin Bendahara Seri Maharaj Tun Perak berada di Lubuk Cina, Rembau.
Bergelar Datuk Lubuk Cina
1500 Batin
Sekudai dan Datuk Leteh berpindah dari Kampung Relung ke Kampung Kebun Lada
(Kampung Lada sekarang)
1501 - 1. Batin
Sekudai meninggalkan Rembau untuk menetap di Siliau.
2. Datuk Leteh dilantik sebagai pentadbirRembau
1502 - 1. Batin
Pak Nilu membuka hutan Gombigho (Gembira) di kawasan Kota sekarang. ** Nama
asal Kota adalah Gombigho.
2. Membuat penempatan untuk Datuk
Bungkal
3. Pokok merbau tua yang tumbuh
diKampung Api-api sekarang ditebang
4. Nama Rembau bertukar daripada
Perabu kepada Merbau Tua.
1504 1. Datuk
Leteh dan Datuk Bungkal berpindah dari Kampung Kebun Lada ke Kampung Gombigho
2. Datuk Bungkal menukar nama Kampung
Gombigho kepada Kampung Kotor(Kampung Kota Lama sekarang)
1511 - 1.
Kerajaan Melayu Melaka jatuh ke tangan Portugis
2. Sultan Mahmud Melaka berundur ke
Rembau (Braddell)
1512 - Ekspedisi
tentera Portugis sampai ke sempadan Rembau – Naning (kawasan Kendung sekarang)
1514 - Portugis
mendirikan kubu di Kuala Sungai Penajih (Kuala Linggi sekarang)
1515 – 1516 1.
Datuk Lela Balang dan orangnya sampai di Kampung Kotor
2. Datuk Laut
Dalam dan pengikutnya membuka Kampung Padang Lekok
3. Datuk Lela
Balang berkahwin dengan Datuk Bungkal binti Batin Sekudai
1516 – 1517 Si
Rama bin Datuk Lela Balang dilahirkan
1519 – 1525 1.
Kedatangan Datuk Budi, Datuk Laut, Datuk Baginda dan Datuk Putih ke Rembau
2. Mereka membuat
penempatan di Rembau Darat; Kampung Batu Hampar, Kampung Sungai Layang, Kampung
Bintongan dan Kampung Lubuk Rusa – Selemak
1520an 1. Perikatan Lembaga Yang Lima atau
dikenali sebagai Berlima Ke Huluditubuhkan di Rembau Darat.
2. Ikatan Bersembilan Suku Ke Hilir atau
dikenali juga sebagai Bersembilan Ke Hilirditubuhkan di Rembau Darat
1524 – 1525 Siti Hawa binti Datuk Laut Dalam dilahirkan di
Kampung Padang Lekok.
1539 -1540 1.
Datuk Lela Balang dengan diiringi oleh Datuk Laut Dalam mengadap Sultan
Alauddin Ri’ayat Shah (1527/28 – 1564) di Johor Lama
2. Sultan merestui pelantikan keturunan Datuk
Lela Balang sebagai Penghulu Rembau dan memberi gelaran Datuk Lela Maharaja
3. Sultan juga merestui permintaan Datuk Laut
Dalam agar keturunannya juga menjadi Penghulu Rembau secara bergilir dengan
keturunan Datuk Lela Balang dengan gelaran Datuk Sedia Raja
4. Sultan memberi
gelaran baru kepada Datuk Lela Balang : Datuk Gempa Maharaja dan Datuk Laut
Dalam : Datuk Merah Bangsa (Datuk Merbangsa)
5. Kerapatan
besar adat untuk menyusun struktur dan organisasi politik serta sosial Rembau
khususnya Rembau Baroh
1540 1. Si Rama
bin Datuk Lela Balang @ Datuk Gempa Maharaja dikerjankan sebagai Penghulu
Rembau yang pertama di Kampung Kota
2. Si Rama dikahwinkan dengan Siti Hawa binti Datuk Laut Dalam @ Datuk Merbangsa
di Kampung Padang Lekok
3. Penubuhan
Lembaga Tiang Yang Empat Di Baroh
4. Melantik dan
memberi gelaran kepada ketua-ketua suku di Rembau termasuk suku-suku di Rembau
Darat
1540 – 1541 1. Ambo bin Si Rama dilahirkan
2. Kerapatan adat membahagikan Rembau kepada
dua iaitu Rembau Baroh dan Rembau Darat
3. Kedatangan
orang Tanah Datar daripada Minangkabau di bawah pimpinan Datuk Maharaja Inda
Bogok
4. Kedatangan
orang Tiga Batu di bawah pimpinan Nang Besar
5. Kedatangan
orang suku Mungkal dari Machap, Naning di bawah pimpinan Datuk Mengiang
(sekarang disebut Datuk Ngiang)
1555 1. Datuk
Lela Maharaja Si Rama meninggal dunia
2. Ambo bin Si
Rama dilantik menjadi Penghulu Rembau kedua
1586 1. Utusan
daripada Sultan Ali Jalla Abdul Jalil Ri’ayat Shah (1570 – 97) menemui Datuk
Sedia Raja Ambo meminta bantuan menyerang Melaka
2. Orang Rembau
membakar dan memusnahkan harta benda di sekitar tebing Sungai Melaka serta
menyekat lalu lintas makanan keluar masuk ke Melaka
3. Orang Portugis
sampai ke sempadan Rembau – Naning. Mereka dipimpin oleh a’Azambuja
4. Datuk Ambo
memohon perdamaian dengan d’Azambuja.
Sumber : Buku
‘Negeri Yang Sembilan : Daerah Kecil Pusaka Adat Warisan Kerajaan Berdaulat’.
(Norhalim Hj Ibrahim, 1995)